« قطب عالم امکان » به چه معنا است ؟ و چرا به امام مهدی (عج) قطب عالم امکان می‌گویند ؟
قطب در لغت و روایات به معنای سنگ زیرین آسیاب است : « قطب الرحی » آهن سنگ زیرین آسیاب که سنگ بالاى آسیاب بر روى آن می‌چرخد . [1]
امام علی (ع) می‌فرماید : « وَ إِنَّمَا أَنَا قُطْبُ الرَّحَى … » ؛ [2] و من قطب و میخ آسیا هستم که آسیا به اطراف من دور می‌زند ( یعنی انتظام امور و آسایش مردم و آراستگى لشگر در کارزار ، بودن من در این‌جا است ) .
و من در جاى خود هستم ، پس اگر جدا شوم مدار آسیا بهم خورده سنگ زیرین آن مضطرب می‌گردد ( یعنی اگر نباشم رشته امور گسیخته می‌شود ) .
گفتنی است که تعبیر « قطب عالم امکان » در روایات وجود ندارد و این‌گونه نیست که چنین لقبی برای امام زمان (عج) برگرفته از روایات باشد .
البته این عبارت می‌تواند برگرفته از سخن امام علی (ع) باشد که بدان اشاره شد و نیز اصطلاحی عرفانی است ، و عرفا می‌گویند :
قطب‌های این امت دوازده قطب هستند که مدار این امت می‌باشند ، چنان‌که مدار عالم حسی و جسمانی در دنیا و آخرت دوازده برج است .
[1]. بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی عربی، فارسی ، مترجم : مهیار ، رضا ، ص 699 ، تهران ، اسلامی ، چاپ دوم، 1375 ش .
[2]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، ص 175، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[3]. رفیق العجم، موسوعة مصطلحات التصوف، المتن، ص 760، بیروت، مکتبة لبنان الناشرون، چاپ اول، 1999م.
قطب در زمان واحد تعدد ندارد. وحی بر محور قطب می چرخد و پایداری وحی و استواری آن بر قطب است و همچنین خلافت الهیه به انسان کامل قائم است که قطب عالم امکان است و معنی خلافت الهی همین است مقام قطب همان مرتبه امامت و خلافت است که نه تعدد پذیر است و نه قابل انقسام به ظاهر و باطن و یا به اعمل و اعقل و غیر …
لذا در هر عصر بیش از یک فرد نمی باشد که آیه شریفه ان جاعل فی الارض خلیفه اشاره به وجوب وحدت خلافت و خلیفه در هر عصر و مصر دارد .
لذا راوی گوید به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم :
ت الارض لیس فیها امام؟ قال لا قلت ی امامان ؟ قال: لا الا واحدهما صامت .
آیا زمینی بدون امام ( قطب ، خلیفه ) بوده است ؟ فرمود: نه . گفتم آیا دو امام بوده اند ؟ فرمود نه مگر اینکه یکی از آن دو صامت باشد .
دلایل و اهمیت دعا برای امام زمان